หมอนรองคอรถยนต์ เบาะพิงศีรษะในรถ มีเพื่อวัตถุประสงค์อะไร
บางทีเราก็นั่งรถกันจนเคยชิน จนลืมไปว่า อุปกรณ์ในรถนั้นเขามีไว้เพื่ออะไรกันแน่ แต่เพราะใช้ตามๆ กัน จนลืมวัตถุประสงค์ที่แท้จริงของผู้ผลิตตั้งแต่ต้น อย่างเช่น เบาะพิงศีรษะในรถ เขามีไว้เพื่ออะไรกันแน่ มีไว้เพื่อให้คนโดยสารพิงหัวจะได้หลับสบาย สำหรับคนขับก็จะได้มีที่พิงศีรษะมีไว้ผ่อนคลายอาการเมื่อยล้า พักคอยามขับรถมานานๆ หรือระหว่างรอรถติดหรือ จะเชื่อมั้ยถ้าจะบอกว่า เบาะพิงศีรษะในรถ ( Head Rest ) นั้นเป็นอุปกรณ์นิรภัยอย่างหนึ่งในรถยนต์? มาดูกันดีกว่าว่าใช่หรือไม่ และถ้าใช่ ใช่อย่างไร?
วัตถุประสงค์ของเบาะพิงศีรษะในรถยนต์
แท้จริงแล้ว เบาะพิงศีรษะในรถยนต์นั้น ได้รับการออกแบบมาเพื่อสร้างปลอดภัยในผู้ใช้รถยนต์ ในเรื่องนี้ทั้งวิศวกรและแพทย์ที่ทำงานเกี่ยวกับการวิจัยด้านความปลอดภัยในการใช้รถยนต์ ได้ศึกษาเกี่ยวกับลักษณะของการเกิดอุบัติเหตุที่มีแนวโน้มสร้างอันตรายแก่ผู้ใช้รถแล้ว เมื่อก่อนมองกันว่า อันตรายที่จะเกิดจากอุบัติเหตุมักเกิดขึ้นจากการชนด้านหน้าซึ่งได้กันชนช่วยบรรเทาไม่ให้รุนแรงเกินไป แต่ต่อมา ผู้ศึกษาได้ให้ความสนใจเรื่องการชนด้านหลังมากขึ้น เนื่องเพราะเรื่องของอาการบาดเจ็บของกระดูกต้นคอที่เกิดจากการถูกชนทางด้านหลัง ดังที่รู้กันว่า กระดูกต้นคอนั้นหากได้รับบาดเจ็บแล้วเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ เนื่องจาก ถ้าถูกชนจากด้านหลัง แรงกระแทกที่เข้ามาสู่ตัวรถและผู้นั่งทั้งคนขับและผู้โดยสารจะเป็นแรงที่ส่งมาแบบกระทันหัน ลักษณะดังกล่าวมีสิทธิ์ทำให้ คอของคนนั่งในรถมีการสะบัดแรงๆ จนเกิดการฉีกขาดของเอ็นยึดกระดูกต้นคอ ซึ่งเรียกการบาดเจ็บชนิดนี้ว่า Whiplash Injury
การบาดเจ็บที่มีต่อกระดูกต้นคอและกล้ามเนื้อรอบๆ นั้น เป็นลักษณะเฉพาะ เนื่องจากเมื่อนั่งอยู่ในรถที่เคลื่อนไปแบบปกติ ผู้นั่งก็มีความพร้อมในการเคลื่อนอย่างระมัดระวัง แต่เมื่อถูกชนท้ายอย่างจัง การพุ่งตัวไปข้างหน้าเป็นแบบรวดเร็ว ไม่ทันตั้งตัว แรงที่กระแทกมานั้น ทำให้ศีรษะพุ่งไปข้างหน้า สะบัดไปด้านหลัง แล้วสะบัดกลับไปข้างหน้าอย่างรวดเร็ว ในช่วงเวลาสั้นๆ เพียง 0.2 วินาที แต่ผลที่เกิดขึ้น ก็คือ ความปวดเมื่อยบริเวณต้นคอ หรือถ้าจังหวะไม่ดี อาจมีอาการบาดเจ็บตั้งแต่ บาดเจ็บเล็กน้อยไปจนถึงรุนแรงถึงขั้นเอ็นยึดกระดูกคอฉีกขาดเลยก็เป็นได้ ซึ่งผู้ได้รับอุบัติเหตุจะเกิดอาการปวดต้นคออย่างรุนแรง
อนึ่ง เวลาที่เกิดอุบัติเหตุรถโดนชนแรงๆ นี้ บางทีทำให้คนในรถบาดเจ็บที่ต้นคอและส่งผลแทรกซ้อนอื่นๆ ตามมาด้วย คือ มีอาการชาตามแขน บางคนเกิดหน้ามืดขึ้นมาดื้อๆ กรณีเช่นนี้ จะไม่เกิดขึ้น หากมีพนักพิงศีรษะรองรับอยู่ และผู้ขับรถได้ปรับเบาะพิงศีรษะให้อยู่ในตำแหน่งที่ถูกต้องแล้ว เพราะเบาะพิงศีรษะนั่นเองจะช่วยป้องกันไม่ให้ศีรษะสะบัดไปมาอย่างรุนแรง นี่คือประโยชน์ของเบาะพิงศีรษะในรถที่แท้จริง
เบาะพิงศีรษะในรถที่ดีเป็นอย่างไร
เนื่องจากเบาะพิงศีรษะในรถนั้นมีไว้เพื่อประคองศีรษะไว้ไม่ให้ได้รับอันตรายยามเกิดอุบัติเหตุที่ทำให้ศีรษะสะบัดแรงๆ ดังนั้นจึงควรมีระดับของเบาะที่เหมาะสมที่สุด จากที่มีผู้เชี่ยวชาญทั้งวิศวกรและแพทย์ที่เกี่ยวข้องนั้น พบว่าระยะที่ดีที่สุดในการป้องกันคือ เบาะพิงศีรษะต้องอยู่ในระดับที่สูงกว่าปลายบนสุดของใบหูและต้องมีระยะห่าง Backset น้อยกว่า 10 เซนติเมตร
ในปัจจุบันนี้ หากสังเกตให้ดี จะพบว่า มักมีการออกแบบเบาะพิงศีรษะในรถยนต์เป็นลักษณะมีความโค้งมาด้านหน้า เพื่อให้อยู่ใกล้ศีรษะมากที่สุด
การตรวจสอบตำแหน่งของเบาะว่ามีระดับเหมาะสมหรือไม่ ใช้วิธีง่ายๆ คือ เมื่อพิงหลังไปกับเบาะนั่งเต็มที่แล้ว ศีรษะด้านหลังในส่วนที่เป็นกะโหลกสัมผัสกับเบาะพิงศีรษะ นั่นแสดงว่า ได้ปรับตำแหน่งเบาะเหมาะสมและปลอดภัยแล้ว แต่ถ้าพิงลงไปแล้วเบาะพิงศีรษะมารับท้ายทอยอย่างสบาย แสดงว่าปรับเบาะต่ำเกินไป ดังนั้น เพื่อใช้อุปกรณ์ที่มีอยู่ให้คุ้มกับวัตถุประสงค์ที่แท้จริง จึงควรปรับเบาะนั่งให้ที่พิงศีรษะรองรับในส่วนกะโหลกศีรษะ ไม่ใช่ท้ายทอย
และอุปกรณ์ที่ช่วยในเรื่องความปลอดภัยขณะเกิดอุบัติเหตุที่ผู้ใช้รถไม่ควรลืมหรือประมาทก็คือ ต้องคาดเข็มขัดนิรภัยเสมอ เพราะว่า ถึงจะปรับเบาะอยู่ในระดับเหมาะสม ที่พิงศีรษะอยู่ในตำแหน่งที่ถูกต้อง แต่ถ้าเวลาเกิดอุบัติเหตุ ตัวผู้นั่งพุ่งไปข้างหน้า เพราะไม่มีเข็มขัดรัดไว้ ตำแหน่งที่พิงดีก็ไม่มีประโยชน์อะไร ดังนั้น จึงไม่ควรประมาท ให้ใช้ควบคู่กับเข็มขัดนิรภัยด้วย
